Kandydaci na opiekunów osieroconych dzieci najczęściej rezygnują po zapoznaniu się ze stawianymi warunkami i dodatkowymi informacjami dotyczącymi m.in.: pomocy finansowej czy szkoleń. Ocenia się, że obecnie brakuje nawet 5000 rodzin zastępczych.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport z kontroli systemu opieki społecznej dotyczącej dzieci w 40 wybranych powiatach. Zbadano, w jakim stopniu powiaty realizują swoje obowiązki w zakresie pomocy rodzinie.

Wyniki są alarmujące: w ciągu 1,5 roku w badanych powiatach rozwiązano 676 rodzin zastępczych, a powołano tylko 581 nowych, 27% spośród badanych powiatów nie jest zainteresowana rodzicielstwem zastępczym, 27% przygotowanych strategii rozwiązywania problemów społecznych nie zostało poprzedzonych diagnozą, zaledwie 30% skontrolowanych powiatów prowadziło bazy kandydatów na rodziców zastępczych, w ponad połowie powiatów nie ma ośrodków adopcyjno-wychowawczych, które pomagają szukać i szkolić kandydatów, tylko w 27% powiatów sądy zasięgały opinię w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie lub Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej (z badanej dokumentacji wynikało, że w połowie powiatów sądy nie zawsze uwzględniały opinie instytucji), a aż w 15% powiatów państwowe domy dziecka były przepełnione.

Wyniki raportu opublikowanego przez NIK budzą zaniepokojenie szczególnie w kontekście planowanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej likwidacji państwowych domów dziecka. Zgodnie z założeniami MPiPS systematycznie wygaszane będą tego typu placówki, a ich miejsce mają zająć rodzinne domy dziecka i zawodowe rodziny zastępcze.

- Rodzic zastępczy to bardzo specyficzny zawód, wymagający nie tylko kompetencji, ale i swoistej misji - mówi Michał Rżysko z Fundacji Świętego Mikołaja. - Liczne bariery biurokratyczne i brak wsparcia ze strony urzędników sprawiają, że w Polsce wciąż brakuje wielu zawodowych rodzin. Nasze badania pokazują, że choć Polacy pozytywnie oceniają to zjawisko, w dalszym ciągu rodzicielstwo zastępcze rozwija się bardzo powoli - niestety zbyt wolno, żeby planowana przez rząd zmiana systemu opieki nad dziećmi osieroconymi miała szanse powodzenia. Mamy nadzieję, że dzięki wspólnym inicjatywom uda się przybliżyć Polakom ideę zawodowych rodzin zastępczych, bo przecież każde dziecko potrzebuje prawdziwego domu.